رضايي قلعه، مشاور شهرداري قزوين:
درختان بوستان ملي باراجين با سيستم قطره‌اي آبياري مي‌شود
با توجه به شرايط بحراني آب و براي صرفه جويي در مصرف آن، براي آبياري درختان بوستان ملي باراجين از روش سيستم آبياري قطره‌اي و از گونه هاي گياهي با نياز آبي کم استفاده مي‌شود.
رضايي‌قلعه، مشاور شهرداري قزوين گفت: با توجه به شرايط بحراني آب و براي صرفه جويي در مصرف آن، براي آبياري درختان بوستان ملي باراجين از روش سيستم آبياري قطره‌اي و از گونه هاي گياهي با نياز آبي کم استفاده مي‌شود.
به گزارش اداره روابط عمومي و امور بين الملل شهرداري قزوين؛ محمد رضايي قلعه مشاور شهرداري قزوين و کارشناس ارشد مهندسي آب در پاسخ به انتقاد و گلايه پروفسور کردواني پدر علم کويرشناسي ايران درباره ارائه مقاله‌اي با موضوع احداث پارک هزار هکتاري باراجين با وجود فقدان آب در قزوين!، تحت عنوان "قزوين آب ندارد پارک هزار هکتاري مي سازد!" افزود: با توجه به شرايط بحراني آب و براي صرفه جويي در مصرف آن، اولاً براي آبياري درختان بوستان ملي باراجين از روش سيستم آبياري قطره‌اي با راندمان 80 تا 85 درصد استفاده شده است، ثانياً گونه‌هاي درختان جنگلي عموماً از سوزني برگ‌ها شامل کاج تهران، کاج مشهد و ساير گونه هاي گياهي با نياز آبي کم استفاده شده و استفاده از درختان پهن برگ در حداقل است.
وي با ارج نهادن به انتقاد و گلايه پروفسور کردواني پدر علم کويرشناسي ايران که ناشي از دلسوزي و نگراني شديد ايشان از بحران کم آبي در ايران است، بيان کرد: بيش از 12 سال است که از شکل‌گيري پارک کوهستاني 1400 هکتاري باراجين قزوين مي‌گذرد، يک پارک کوهستاني با موقعيتي مناسب در شمال شهر قزوين و با کاربري‌هاي متنوع گردشگري و تفريحي است.
رضايي قلعه گفت: سطح جنگلکاري انجام شده در سطح بوستان که عمدتاً در قسمت مياني آن صورت گرفته، براساس نقشه هاي توپوگرافي و تصاوير ماهواره‌اي ميزان آن حدود 185 هکتار برآورد گرديده است که اين ميزان با فضاي سبز حاشيه‌اي و 8 هزار مترمربع چمن حداکثر تا 200 هکتار نيز تخمين زده مي‌شود.
وي اضافه کرد: به عبارتي ديگر سطح فضاي سبز و جنگلکاري در سطح بوستان 1400 هکتاري باراجين در واقع کمتر از 15 درصد سطح کل آن است و اتفاقاً يک خطاي بزرگي که انجام مي گيرد اين است که، از عبارت پارک و يا بوستان 1400 هکتاري باراجين، چنين استنباط و تداعي مي شود که گويا سطح وسيعي از فضاي سبز و جنگلکاري در اين بوستان وجود دارد، در صورتي که واقعيت اين نيست و اتفاقاً دليل آن نيز، همانا کمبود و محدوديت منابع آب سطحي موجود در رودخانه باراجين در مجاور بوستان و همچنين عدم همزماني آورد رودخانه با نياز آبي پوشش گياهي، در بوستان است.
مشاور شهرداري قزوين ادامه داد: رودخانه اي فصلي که ماه‌هاي پرآبي و سيلابي آن حداکثر حدود چهار ماه از بهمن تا آخر ارديبهشت سال بعد است و شرايط بد ديگر اينکه تابستان‌ها که نياز آبي گياهان بالاست، رودخانه خشک است و همچنين کمبود شديد مخازن ذخيره آب در بوستان نيز وجود داشته و همگي بر مشکلات موجود افزوده است.
وي بيان کرد: خوشبختانه با لحاظ همين شرايط بحراني آب و براي صرفه جويي در مصرف آن، اولاً براي آبياري درختان از روش سيستم آبياري قطره اي با راندمان 80 تا 85 درصد استفاده شده است، ثانياً گونه هاي درختان جنگلي عموماً از سوزني برگ ها شامل کاج تهران، کاج مشهد و ساير گونه هاي گياهي با نياز آبي کم استفاده شده و استفاده از درختان پهن برگ در حداقل است.
رضايي قلعه گفت: همانگونه که اشاره شد، منبع تأمين آب سطحي اين مقدار فضاي سبز حقابه از رودخانه باراجين است، حقابه اي که براساس سوابق قديمي متعلق به باغاتي بوده که سابقاً در سطح شهر قزوين (مانند حکم آباد، خرک آباد و باغات سنتي شمال شهر از جمله سرتک و ...) وجود داشته اما بر اساس توسعه شهري در ساليان اخير از بين رفته است ضمن اينکه اين ميزان فضاي سبز جايگزين ايجاد شده در بوستان ملي باراجين به واقع کمتر از ميزان باغاتي بوده است که در اثر توسعه شهري از بين رفته است.
مشاور شهرداري قزوين با بيان اينکه به هر حال اين ميزان پوشش گياهي در بوستان باراجين و استفاده از حقابه باغات قديمي از بين رفته، کسري فضاي سبز مورد نياز شهروندان را تأمين مي کند، بيان کرد: ميزان حقابه از رودخانه باراجين براي بوستان 1400 هکتاري باراجين بر اساس پروانه بهره برداري پمپاژ از شرکت آب منطقه اي قزوين 682هزار مترمکعب در سال است اما با توجه به امکانات موجود و فقدان مخازن ذخيره آب کافي در بوستان و همچنين عدم همزماني آورد رودخانه با نياز آبي جنگلکاري انجام شده، از ميزان حقابه فوق حداکثر در بهترين شرايط و در سال هاي پرسالي رودخانه، حدود 400هزار مترمکعب انتقال آب انجام مي گيرد.
وي گفت: در صورتيکه برآوردهاي نياز آبي انجام شده نشان مي دهد که براي يک آبياري مناسب در اين سطح از جنگلکاري نيازمند تأمين حدود 7/1 ميليون مترمکعب آب آبياري براي حفظ شرايط فعلي ميباشيم اما با کم آبياري و فشار مضاعف به گياه به خصوص در فصل تابستان، شواهد نشان‌دهنده رشد ناکافي سطوح جنگلکاري شده در سطح بوستان است بنابراين شرايط فعلي به گونه اي است که توسعه را ناممکن ساخته و حتي براي سر پا نگه‌داشتن درختان در سال‌هاي خشک رودخانه باراجين بايد از ساير منابع آبي از جمله چاه‌هاي آب فضاي سبز داخل شهر و يا آب کانال دشت قزوين و يا حتي تانکر آب، به ناچار استفاده گردد.
رضايي قلعه تصريح کرد: ايجاد هر گونه کاربري هاي گردشگري و تفريحي در بوستان باراجين در 12 سال گذشته، به هر حال نيازمند ايجاد حداقل سطح جنگلکاري در بوستان بوده است که شهروندان قزوين را، راغب به مراجعه و بازديد از اين پارک کوهستاني کند و هم اکنون نيز با سطح کم پوشش گياهي 15 درصد نسبت به کل مساحت 1400 هکتاري پارک و آن هم تجمع در قسمت مياني پارک، بخش هاي عمده پارک، خالي از پوشش گياهي است و لذا عموم کاربري هاي تفريحي و گردشگري نيز در قسمتي که پوشش جنگلکاري دارد، احداث شده و در اختيار شهرمندان قرار گرفته است.
وي افزود: متأسفانه با توجه به تغييرات تدريجي اقليم و سير نزولي کاهش بارندگي ها، ميزان آورد رودخانه باراجين نيز در ساليان اخير به شدت کاهش پيدا کرده است که بررسي هاي کارشناسي نشان مي دهد که شيب کاهش اين مقدار دبي نسبت به شيب کاهش بارندگي، متأسفانه تندتر است و دليل آن نيز، برداشت هاي بي رويه و توسعه کشاورزي و باغات و ساخت ويلاها در بالادست رودخانه به خصوص در منطقه توريستي زرشک و نياق و سرشاخه هاي اين رودخانه است.
مشاور شهرداري قزوين اضافه کرد: به طوري که کاهش تدريجي ميزان منابع آب سطحي رودخانه باراجين مي رود که در سال هاي آينده بر شدت کمبود آب آبياري بوستان ملي باراجين اضافه کند و لذا براي حفظ وضع موجود با لحاظ صرفه جويي حداکثر، ساخت مخازن ذخيره آب و استفاده از ساير منابع آب از جمله آب مازاد چاه هاي فضاي سبز داخل شهر و پمپاژ يه بوستان باراجين در دستور کار شهرداري قزوين است.
وي ادامه داد: ضمن اينکه با اين محدوديت ها، توسعه فضاي سبز جديد نيز در بوستان 1400 هکتاري باراجين بدون فراهم آوردن منبع تأمين آب مطمئن، امکان پذير نبوده و در دستور کار هم نيست.
وي تصريح کرد: بديهي است دغدغه و گلايه پروفسور کردواني درباره فقدان و يا کمبود آب در کل براي جلوگيري از ايجاد فضاي سبز جديد و يا پارک جديد، جدي است و زنگ خطري براي ماست که با توجه به امکانات موجود هدف گذاري توسعه فضاي سبز داشته باشيم و درباره گلايه ايشان درخصوص بوستان ملي باراجين، نياز به ارائه توضيح واقعيت هاي موجود و همچنين اطلاع رساني دقيق تر به استاد گرامي است که مورد توجه و راهنمايي ايشان قرار گيرد.
پايان پيام
